«Дыпламатыя не спрацавала». Ігар Марзалюк пра станаўленне Беларусі на пачатку 20 стагоддзя

Новости Беларуси. Беларуси суверенитет достался нелегко, формировался в сложных геополитических условиях. Тем дороже и ценнее он для современников, сообщили в программе Новости «24 часа» на СТВ.

Лозунг о необходимости национальной государственности на наших землях зазвучал только в XIX веке. Потом необходимость создания Белорусской республики была продекларирована на Всебелорусском съезде. Фактически были предприняты две попытки – одна безуспешная, вторая успешная – создания первой национальной формы государственности: БНР и БССР. Это были еще не полностью независимые и суверенные формы, но уже вполне национальные.

Летопись независимости и государственности продолжает писать депутат Палаты представителей Национального собрания Беларуси Игорь Марзалюк.

«Дыпламатыя не спрацавала». Ігар Марзалюк пра станаўленне Беларусі на пачатку 20 стагоддзя-1

Ігар Марзалюк, старшыня Пастаяннай камісіі па адукацыі, культуры і навуцы Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Беларусі:
Фарміраванне беларускай дзяржаўнасці адбывалася ў складаных палітычных абставінах. У лістападзе 1918 года ў Варшаве было абвешчана аб адраджэнні Рэчы Паспалітай. Юзэф Пілсудскі заявіў аб аднаўленні дзяржавы ў межах 1772 года. Кіраўніцтва Рэчы Паспалітай не абмежавалася этнічнымі польскімі землямі. Польскі сейм заявіў, што «бацькаўшчына Касцюшкі, Міцкевіча і Траўгута належыць да Польшчы, як частка непадзельная». Ужо ў снежні 1918 года польская армія заняла Аўгустоўскі, Бельскі паветы. Першыя баі з падраздзяленнямі Чырвонай Арміі адбыліся ў студзені 1919 года. Пачынаючы з 14 лютага, паўночная група польскіх войскаў заняла большую частку Гродзенскай губерні. У красавіку былі захоплены Слонім, Вільня, Пінск, Баранавічы.

16 лютага 1919 года ЦВК Беларускай рэспублікі і Часовы рэвалюцыйны рабоча-сялянскі ўрад Літвы звярнуліся да польскага ўрада з прапановай мірнага вырашэння «спрэчных тэрытарыяльных пытанняў». Аднак гэты зварот застаўся без адказу. Польскім сеймам былі адхілены прапановы Савецкай Расіі аб правядзенні плебісцыту на памежных спрэчных тэрыторыях.

«Дыпламатыя не спрацавала». Ігар Марзалюк пра станаўленне Беларусі на пачатку 20 стагоддзя-4

Дыпламатыя не спрацавала. 8 красавіка ЦВК Літоўска-Беларускай ССР уводзіць у рэспубліцы ваеннае становішча. Былі праведзены мабілізацыі ў Чырвоную Армію. 1 чэрвеня быў прыняты Дэкрэт УЦВК РСФСР аб ваенна-палітычным адзінстве Украіны, Латвіі, Літвы і Беларусі на чале з савецкай Расіяй.

Падрабязней у відэаматэрыяле

Чытайце таксама:

Ігар Марзалюк: «Ці можна казаць пра БНР як пра дзяржаўнае ўтварэнне? Лічу, што не»

Что значит для истории поражение в восстании 1863 года? Игорь Марзалюк об истоках белорусской государственности

Ігар Марзалюк: ёсць дзве падзеі, якія ва ўсіх сацыялагічных даследаваннях найноўшай гісторыі Беларусі называюць найважнейшымі