Говоря об Иване Мележе, белорусском советском прозаике, драматурге, народном писателе Белорусской ССР, прежде всего вспоминается его масштабное произведение «Люди на болоте». Однако творческое наследие писателя широко и многогранно. В документальном проекте «Тайны Беларуси» мы расскажем, кто же первым увидел у молодого автора задатки таланта и благословил его на литературную деятельность, какое название мог получить его самый известный роман и как сохраняется память о народном писателе в его родной деревне. К 100-летию народного писателя.
«Менавіта ад яго каранёў пайшлі мае карэньчыкі». Вот что рассказала племянница Мележа о себе и своей семье
13 ноября 2021 11:23
Спустя 100 лет со дня рождения народного писателя Беларуси, Ивана Мележа, его помнят, его произведения читают и любят, а в его родной деревне Глинище был открыт Дом-музей имени писателя и установлен бюст.
Любовь Рубан, младший научный сотрудник Дома-музея имени И.П. Мележа:
Адкрыццё музея адбылося 12 лютага 1983 года. Экспанаты, канешне, збіраліся і з вёскі, аднавяскоўцы прыносілі ўсё, што маглі. Музей – у чатырох пакоях. У першым пакоі размешчаны рэчы і хатнія ўжыткі, якімі карысталіся іменна аднавяскоўцы Мележа ў нашай вёсцы.
Николай Метлицкий, поэт, заслуженный деятель культуры Республики Беларусь:
Мы прыязджалі на адкрыццё музея з Барысам Іванавічам Сачанкам, Анатоліем Іллічом Вярцінскім, Уладзімірам Андрэевічам Паўлавым, нашымі вядомымі пісьменнікамі. Барыс Іванавіч Сачанка – зямляк Івана Паўлавіча Мележа, ён вельмі з ім сябраваў. І ў гэтай кнізе яго вельмі пранікнёныя ўспаміны.
В городском парке в Хойниках в 2010 году была открыта скульптурная композиция по мотивам романа «Люди на болоте». Ее автор Валерий Кондратенко в бронзе и граните увековечил образы героев романа из первой части трилогии «Полесская хроника».
Лилия Кравченко, племянница Ивана Мележа:
Ён быў пачаткам нашым. Сёння мне ўдаецца пісаць вершы, удаецца пісаць песні. І я, канешне ж, удзячна свайму продку, удзячна Івану Паўлавічу, таму што менавіта ад яго каранёў пайшлі мае карэньчыкі. І сёння на кожным юбілеі, які мы святкуем на яго радзіме ў Глінішчах, абавязкова хочацца выказаць яму самыя цёплыя, самыя добрыя, самыя непаўторныя словы падзякі, павагі, любові за тое, што ён зрабіў для ўсіх нас і асабліва для сваіх землякоў.
Зинаида Дроздова, кандидат филологических наук, старший научный сотрудник в отделе белорусской литературы ХХ и ХХІ столетий филиала «Институт литературоведения имени Янки Купалы» государственного научного учреждения «Центр исследований белорусской культуры, языка и литературы Национальной академии наук Беларуси»:
Больш ніхто не паўтарыў шматгалосся такога, як у Мележа, унутраны маналог, вельмі часта карыстаецца, як Талстой. Больш у беларускай літаратуры такога шырокага выкарыстання няўласна-простай мовы, унутранага маналога мы не знойдзем, як у Мележа.
Лилия Кравченко:
«Зноў люты снегам сцежкі ўсе засцеле, што зноў мяне ў маленства прывялі, тут некалі па іх ступаў сам Мележ, славуты сын палескай зямлі. Над лесам устае ружовы ранак, і жаваранак уецца нада мной. І дзіўны голас мележаўскай Ганны звініць званочкам у душы маёй. Ды прачнуся я раненькім рана і пачую я голас здалёк, нібы кліча каханую – «Ганно», а яна ў адказ – «Васілёк». Не, не стоміцца памяць людская светлы вобраз яго зберагаць, па зямлі маёй з краю да краю голас Мележа будзе гучаць».
Читайте также:
«Праўду пра вялікую вайну ведае толькі народ». Почему эта тема глубоко личная для Ивана Мележа?