«Праўду пра вялікую вайну ведае толькі народ». Почему эта тема глубоко личная для Ивана Мележа?

Говоря об Иване Мележе, белорусском советском прозаике, драматурге, народном писателе Белорусской ССР, прежде всего вспоминается его масштабное произведение «Люди на болоте». Однако творческое наследие писателя широко и многогранно. В документальном проекте «Тайны Беларуси» мы расскажем, кто же первым увидел у молодого автора задатки таланта и благословил его на литературную деятельность, какое название мог получить его самый известный роман и как сохраняется память о народном писателе в его родной деревне. К 100-летию народного писателя.

Творческое наследие писателя широко и многогранно. Большую популярность имеют его сборники рассказов «Жаркий август», «Что он за человек», «Жизненные заботы», «Близкое и далекое», «В горах дожди». Иван Мележ пробовал себя и в драматургии. Самая известная его драма «Пока мы молодые». Уже после смерти писателя, в 1977 году, вышла «Первая книга», в которую вошли дневники, а также публицистические заметки Ивана Мележа времен войны.

Николай Метлицкий, поэт, заслуженный деятель культуры Республики Беларусь:
Лёс вызначыў галоўныя тэмы творчасці Івана Мележа. Калі я бяру ў рукі яго «Першую кнігу», выдадзеную апошняй, ужо пасмяротна, нават у 1978 годзе, але напісаную ў дзённіках вайны, я разумею, што гэтая тэма прыйшла ў яго лёс, можна сказаць, выпадкова і заканамерна, таму што хмары стаялі на даляглядзе. Вайна – ужо тады ведалі юныя нават, што магчыма. Сустрэўшы яе ў Карпатах, Іван Паўлавіч прайшоў да Растова, дзе быў цяжка паранены гэтымі трывожнымі шляхамі бамбёжак, пакідаючы гарады і паселішчы, шляхам адступлення. Але ў шлях наступлення пайшла яго творчасць, ён стаў рабіць свае першыя дзённікавыя запісы, ён стаў бязлітасна сурова глядзець у вочы вайны і праўдзе жыцця.

Кроме литературного творчества, Иван Павлович активно вел общественно-политическую деятельность. С 1966 года – секретарь, а с 1971 по 1974 годы – заместитель председателя правления Союза писателей Белорусской ССР, депутат Верховного Совета БССР, председатель правления Белорусского отделения товарищества «Беларусь-Франция» и председатель Белорусского комитета защиты мира.

Николай Метлицкий:
У 1975 годзе ў нас, у Мінску, адбыўся пленум Саюза пісьменнікаў СССР, які ініцыіраваў пісьменнік Канстанцін Сіманаў. Памятаю, як на гэтым пленуме выступаў Іван Мележ, колькі ён гаварыў праўдзівых слоў пра тую тэму, якая была дамінантнай на пленуме. Гаварылася пра тое, што ваенная тэма з цягам часу стане дакументальнай тэмай, што праўду пра вялікую вайну ведае толькі народ. І гэтую праўду па крупінах трэба сабраць усю. Тады ў нас і стварыліся такія кнігі, як «Я з вогненнай вёскі», «Ніколі не забудзем». Вырасла пакаленне дзяцей вайны, якое прыйшло ў літаратуру і прынесла сваю праўду пра вайну.

Читайте также:

Благословил его на творчество Кузьма Черный. Вот как начиналась литературная деятельность Ивана Мележа

«Сродкамі кіно можна працягнуць тое, што не зрабіў Іван Мележ». Почему идею белорусского поэта не поддержал режиссер?

Многие до сих пор спорят, чем должна была закончиться «Полесская хроника». О чем Иван Мележ не успел рассказать?