Благословил его на творчество Кузьма Чёрный. Вот как начиналась литературная деятельность Ивана Мележа

Говоря об Иване Мележе, белорусском советском прозаике, драматурге, народном писателе Белорусской ССР, прежде всего вспоминается его масштабное произведение «Люди на болоте». Однако творческое наследие писателя широко и многогранно. В документальном проекте «Тайны Беларуси» мы расскажем, кто же первым увидел у молодого автора задатки таланта и благословил его на литературную деятельность, какое название мог получить его самый известный роман и как сохраняется память о народном писателе в его родной деревне. К 100-летию народного писателя.

Любовь Рубан, младший научный сотрудник Дома-музея имени Ивана Павловича Мележа:
Сваю творчую іменна пісьменніцкую дзейнасць ён пачаў у раннем дзяцінстве. Яшчэ ў чацвёртым класе ён пісаў невялічкія вершыкі, якія прысвячаў сваім аднакласнікам. Потым усё больш і больш. Было шмат вершаў, дасылаў ён у розныя журналы, газеты, але, канешне, не ўсе іх друкавалі.

Еще в школьные годы Мележ имел успех в литературном деле. В 1933 году он участвовал в конкурсе, объявленном журналом «Искры Ильича». Рассказ Мележа был признан одним из лучших. А литературный дебют у писателя состоялся через шесть лет.

Любовь Рубан:
І толькі ў 1939 годзе першы верш на рускай мове «Родине» быў надрукаваны ў газеце «Чырвоная змена».

В Бугуруслане (Оренбургская область России) в 1942 году размещался один из центральных пунктов по эвакуации населения, куда в октябре был направлен Мележ. Там он начал преподавать военную подготовку и заочно учиться на литературном факультете Молдавского пединститута.

Любовь Рубан:
Пасля шпіталя, калі камісавалі Івана Паўлавіча, ён казаў: мне было ўсё роўна, куды ехаць, але я хацеў даведацца аб лёсе бацькоў. І яму падказалі, што ў гэтым горадзе знаходзілася бюро, дзе сабраны былі звесткі аб усіх эвакуіраваных. Ён едзе туды, і па гэтых звестках находзіць сваю дваюрадную сястру, якая была эвакуіравана. Ён дасылае ёй ліст, потым атрымлівае адказ, што бацькі Мележа засталіся, нікуды яны не былі эвакуіраваны. Там ён пазнаёміўся і са сваёй жонкай. Як яна потым успамінае, іменна ён спадабаўся такім мэтанакіраваным чалавекам, і вельмі ён добры быў па натуры. У канцы 1942 года яны пазнаёміліся, а ў красавіку 1943-га пажаніліся.

Первое прозаическое произведение, «Встреча в госпитале», было написано в тбилисском госпитале, где он был на реабилитации после ранения, и опубликовано в 1944 году в газете «Звезда». А вскоре появился и первый сборник рассказов Ивана Мележа «В метель», вышедший в 1946 году.

Любовь Мележ, сестра Ивана Мележа:
Першае – ён напісаў «У завіруху», і дабро даў Кузьма Чорны.

Зинаида Дроздова, кандидат филологических наук, старший научный сотрудник в отделе белорусской литературы ХХ и ХХІ столетий филиала «Институт литературоведения имени Янки Купалы» государственного научного учреждения «Центр исследований белорусской культуры, языка и литературы Национальной академии наук Беларуси»:
З яго першымі творамі пазнаёміўся Кузьма Чорны. Ён, як кажуць, благаславіў яго на творчасць. Ён яго так узбадзёрыў, сказаў, што правільна ў вас пададзена там і абстаноўка, і характары, але трэба працаваць. Ён яго так, як кажуць, натхніў на літаратурную працу.

Любовь Рубан:
Ён іменна пісаў, ён працаваў над ім у Глінішчах, і ўсё, што адбывалася, як падымалася з руін гэтая наша вёска, як гэтыя малыя дзеці або жанчыны паднімалі, у калгасе працавалі, проста, як кажуць, за хлеб, і іменна быў энтузіазм у гэтай працы, хацелі аднавіць. Можна пазнаёміцца, калі пачытаеш гэтыя творы. Для нашых аднавяскоўцаў іменна гэтыя творы дарагія таму, што там можна знайсці тыя месцы, якія цяпер прысутнічаюць. І апісанне ў той час, як Мележ іх апісваў, і цяпер, як змянілася наша вёска.

На войне ему чуть не ампутировали руку. А вы знали, что Иван Мележ чудом выжил на фронте? Подробнее об этом читайте здесь.