Толщина стен – полтора метра. Посмотрите на доты в Заславле, которые строили для укрепления границы Западной Беларуси

Навіны Беларусі. Чаму, калі накіроўваешся з Мінску ў Заслаў’е, трапляеш у Беларусь? 100 гадоў таму гэта была памежная зона. Каб знаходзіцца тут, трэба было нават мець адмысловы штампік. Менавіта тут і пачыналася Беларусь у тыя часы. У праграме «Цэнтральны рэгіён» на СТБ расказалі, як на працягу 18 гадоў Заходняя Беларусь жыла пад Польшчай, навошта быў пабудаваны Мінскі ўмацаваны раён і як 17 верасня 1939 года змяніла лёс нашых землякоў па абодва бакі мяжы.

Яна Шыпко, карэспандэнт:
Мы знаходзімся прыблізна ў васьмі кіламетрах ад былой мяжы з Заходняй Беларуссю. І гэта, безумоўна, накладала свой адбітак. Напрыклад, у Заслаўі ўнікальны выпадак, калі ў межах аднаго горада размяшчалася больш за 10 кулямётных і артылерыйскіх доўгатэрміновых агнявых кропак. Чаму так шмат? Гэты напрамак лічыўся стратэгічным. У выпадку нападу на Савецкі Саюз, тут пралягаў бы карацейшы шлях на Мінск і Маскву.

Доўгачасовы сухапутны фронт – гэта сістэма ўмацаваных раёнаў уздоўж былой граніцы Савецкага Саюза і Польшчы. Яе пачалі будаваць яшчэ ў 1928-м. Па аналогіі з вядомымі лініяй Мажыно ў Францыі і лініяй Манэргейма ў Фінляндыі назвалі лініяй Сталіна. Мінскі ўмацаваны раён займаў на ёй 140 кіламетраў.

«Казалі, каб да іх на працу прыходзілі ў святочным адзенні». Як беларускім сялянам жылося пад панамі на Вілейшчыне? Падрабязней тут.

Аляксандр Рак, галоўны захавальнік фондаў гісторыка-культурнага музея-запаведніка «Заслаўе»:
Сейчас мы находимся в огневой точке № 115 Минского укрепрайона. Этот дот был построен в 1932 году. Заславль – единственный город в Беларуси, где находится самое большое количество подобных фортификационных сооружений. Доты как пулеметные, так и артиллерийские. Почему так? Потому что всего в 8-12 километрах от границы с Польшей Заславль находился в то время, поэтому вблизи границы сооружались эти огневые точки. Они были нужны, чтобы в момент нападения противника могли сдержать наступление и на какое-то время дать войскам возможность сконцентрировать силы, подвести к границе войска второго эшелона и держать оборону. Предполагалось, что эти боевые точки должны были держать оборону при условии подвоза боеприпасов порядка недели.

У бункеры на глыбіні трох метраў многае захавалася ў першазданым выглядзе. Астатні антураж аднавілі па гістарычных чарцяжах.

Аляксандр Рак:
По толщине стен – 60 сантиметров крыша, или боевое покрытие, и толщина стен, где мы видим амбразуры – 90 сантиметров. А подобные пулеметные доты ближе к границе имели толщину стен полтора метра, а крыши – 1 метр 10 сантиметров. Соответственно, они выдерживали попадание мощной гаубицы. Гарнизон дота состоял из 12 бойцов. Два каземата. В этом каземате находились пять бойцов – по два пулеметчика, здесь сидит радиотелеграфист, который с помощью радиостанции поддерживал связь с другими огневыми точками и командованием.

Почему жители Западной Беларуси так ждали прихода Красной армии и что изменилось после объединения земель? Подробности далее.

Аляксандр Рак:
В другом каземате находились семь человек. Также два пулеметчика, телефонист, командир гарнизона. Кроме того, один боец постоянно в течение боя должен был качать с помощью ручного насоса (альвеера) воду, которая была необходима для охлаждения стволов пулемета. И еще два бойца, которые должны были в течение боя вращать рукоятки вентиляторов. Потому что в ограниченном пространстве во время боя при сгорании пороха можно было отравиться угарными газами.

Зараз гэты захаваўшыся прыклад савецкай фартыфікацыі захоплівае дух. На былой мяжы з Польшчай ён, на шчасце, так і не дачакаўся варожага нападу. Хіба што адпужваў кантрабандыстаў. Але забягаючы наперад, яго байцы, няхай і нядоўга, але гераічна стрымлівалі ворага ў пачатку Вялікай Айчыннай.