Они познакомились в 5 классе и прожили вместе 58 лет. Невероятная история любви Ивана Шамякина и его жены

Его произведения не могли не быть замечены кинорежиссерами. Иван Шамякин стал обладателем самой престижной премии. Народный писатель, который творил для своих читателей. В документальном проекте «Тайны Беларуси» мы расскажем о самых счастливых годах жизни Ивана Шамякина и о том, как в одно мгновение для него все остановилось. К 100-летию народного писателя.

Татьяна Шамякина, дочь Ивана Шамякина:
Вельмі важна, я лічу, падзея і ўвогуле з’ява ў жыцці Шамякіна – гэта яго шлюб з Марыяй Філатаўнай.

Со своей женой Марией, тогда еще Кротовой, Иван Шамякин познакомился во время учебы в школе.

Татьяна Шамякина:
Упершыню яны сустрэліся, калі былі ў 5 класе ў вёсцы Церуха Гомельскага раёна. Гэта прыкладна 20-25 кіламетраў ад Гомеля. Вёска вялікая, на вялікім шляху з Гомеля ў Чарнігаў. Тады перавялі бацьку ў гэтую мясцовасць, і апынуўся Іван Пятровіч у адным класе з гэтай дзяўчынкай, так яны пазнаёміліся, але праз год бацьку перавялі ў іншае месца.

Переезд из родного села разлучил их. А вновь Иван и Мария встретились уже студентами в Гомеле. С тех пор они стали неразлучны. В школьные годы Иван Шамякин не проявлял склонность к литературной работе, зато ему легко давались точные науки, что помогло ему после окончания семилетки в 1936 году поступить в Гомельский техникум строительных материалов.

Татьяна Шамякина:
У кінатэатры сустрэліся, пазналі адзін аднаго. Ён яе праводзіў, так пачалося зноў знаёмства і каханне. Яно цудоўна апісана Шамякіным у аповесці «Непаўторная вясна».

После учебы Марию направили фельдшером-акушером в Речицкий район, а Ивана через год – в Белосток. Он стал работать в райпромкомбинате города, который входил в то время в состав БССР. Проверив свои чувства на расстоянии, Мария и Иван решили пожениться. Через год у них родилась дочь Лина.

Татьяна Шамякина:
Яны пажаніліся ў 1940 годзе. Яго амаль адразу забралі ў войска, служыў ён у Мурманску да вайны і амаль усе гады ваеннага часу ў зенітнай батарэі, але ён быў таксама камсаргам дывізіёна.

Одним из самых масштабных произведений в белорусской литературе о войне можно назвать пенталогию «Тревожное счастье».

Алла Жердецкая, доцент кафедры белорусской и зарубежной литературы филологического факультета Белорусского государственного педагогического университета имени Максима Танка:
Аўтабіяграфічным творам з’яўляецца пенталогія Івана Шамякіна «Трывожнае шчасце», якая пісалася з 1956 па 1963 год. Дарэчы, пенталогія з аповесцяў таксама была наватарскай з’явай для тагачаснай літаратуры. Усе пяць аповесцяў аб’яднаны жыццёвым лёсам Пятра Шапятовіча і Сашы Траянавай.

Зинаида Дроздова, кандидат филологических наук, старший научный сотрудник в отделе белорусской литературы ХХ и ХХІ столетия филиала «Институт литературоведения имени Янки Купалы» государственного научного учреждения «Центр исследований белорусской культуры, языка и литературы Национальной академии наук Беларуси»:
Я так адчуваю, што прататыпам Сашы была якраз жонка Івана Шамякіна. І гэта вельмі прывабны жаночы вобраз. І Пятро таксама. Думаю, тут дзесьці за ім ёсць і сам Іван Шамякін, за гэтым вобразам.

«Неповторимая весна» стала первой из пяти повестей, вошедших в «Тревожное счастье». Иван Шамякин посвятил ее своей жене, Марии Филатовне, а идея написания пришла ему во время их медового месяца в Югославии. Это история любви и долгой счастливой жизни.

Павел Науменко, доцент кафедры истории белорусской литературы филологического факультета Белорусского государственного университета, кандидат филологических наук:
Вось гэтыя тандэмы, калі мы будзем гаварыць пра гэтае пісьменніцкае пакаленне, то дзесьці да 1960-х гадоў уключна, жонка – гэта было другое «Я» пісьменніка, зваротны бок месяца, калі хочаце. І я больш чым упэўнены, што ў паловы значных пісьменнікаў не было б тых дасягненняў, калі б у іх не было гэтых жонак.

Будучи дипломированным филологом, Мария Филатовна помогала мужу в его литературной деятельности: она перепечатывала и корректировала рукописи.

Татьяна Шамякина:
Ён пісаў правай і так вот падтрымліваў левай рукой. Прычым ён абсалютна заўсёды пісаў ад рукі, а мама перадрукоўвала, пасля ён правіў ужо па машынапісным тэксце, і яна зноў перадрукоўвала. Так было па раз 5-10 кожны твор.

Николай Метлицкий, поэт, заслуженный деятель культуры Республики Беларусь:
Я колькі разоў ні заходзіў – схіленая над машынкай, пішучая Марыя Філатаўна сядзіць і перадрукоўвае свежа напісаныя старонкі Івана Пятровіча. Вось мы ўжо сядзім, гаворым пра нешта нашае – яна яшчэ там, за машынкай. Потым падымаецца, выходзіць да нас, мы гаворым.

Долгие годы семья Шамякиных была счастлива, но в 1991 году скоропостижно скончался их сын Александр. Это был страшный удар для Ивана и Марии. Далее – развал Советского Союза, который Иван Шамякин переживал тяжело. А в 1998 году не стало его спутницы Марии Филатовны. Он лишился своего ангела-хранителя и все чаще стал ощущать себя потерянным и одиноким.

Николай Метлицкий:
І мы з Іванам Пятровічам сустрэліся на двары лечкамісіі, дзе ён ляжаў вельмі хворы. Памятаю, як ён хадзіў па гэтым двары і ўсё сябе дакараў, што таму не пазваніў, таму не пазваніў, яе можна было выратаваць. Я вельмі любіў сам Марыю Філатаўну. Гэта вельмі душэўны чалавек. Памятаю, як мы хавалі яе каля іхняга сына на Паўночных могілках, і я тады сказаў Івану Пятровічу: Іван Пятровіч, якраз памерла жонка Гарбачова, Раіса Максімаўна. У Гарбачова былі большыя магчымасці яе ўратаваць, і ён не змог гэта зрабіць, таму што такая бязлітасная хвароба. Яны хварэлі адной хваробай. І вы можаце толькі яе ўвекавечыць, ажывіць у слове. І ён там жа, у бальніцы, сеў і напісаў першыя старонкі аповесці «Слаўся, Марыя», гімн свайго вялікага кахання да Марыі Філатаўны. І, як я лічу, тую заключную частку «Трывожнага шчасця».

Татьяна Шамякина:
Чалавек, асоба, жанчына аказалася такая шматгранная, што характар яе можна было раздзяліць для шматлікіх гераінь. Фактычна так можна сказаць, што амаль усе яны фігуруюць у яго творчасці – прататыпам з’яўляецца Марыя Філатаўна.

Писатель очень любил природу, поэтому вся семья часто выезжала за город. Каждое лето Шамякины навещали родную деревню Марии, там писателю работалось плодотворнее. Они тесно общались с Андреем Макаенком и его семьей.

Татьяна Шамякина:
Шамякін у маладыя гады быў надзвычай дасціпны, смяшлівы, вельмі любіў анекдоты, іх пастаянна яму апавядаў яго сябар Андрэй Макаёнак, вядомы камедыёграф, які заходзіў да нас амаль кожны дзень. І Шамякін працаваў у Саюзе пісьменнікаў, гэта праз дарогу ад нашага дома. І пасля работы заўсёды да яго ці разам з ім прыходзілі да нас сябры-пісьменнікі, калегі і пачыналі гаварыць, але не пра літаратуру, а ў асноўным пра палітыку.

После смерти жены, Марии Филатовны, Иван Шамякин окончательно почувствоал себя осиротевшим. Через шесть лет, в октябре 2004 года он ушел вслед за своей супругой.

Преподавал немецкий и работал председателем Верховного Совета. Кем был Иван Шамякин не за писательским столом? Узнать здесь.