Поводом для изменения названия улицы всегда служило историческое событие. Так, на примере улицы Кирилла и Мефодия можно отследить знаковые моменты в жизни не только города, но и всего государства.
Как и несколько веков назад, эта улица располагается между Кафедральным собором сошествия Святого Духа и бывшим костелом Святого Иосифа, ныне – помещением государственного исторического архива. Оба здания принадлежали бернардинским монастырям, потому улицу и назвали Большой Бернардинской. Позднее, в 1866 году, ее переименовали в Монастырскую.
Валентина Короткина, экскурсовод:
Толькі-толькі атгрымела паўстанне пад кіраўніцтвам Кастуся Каліноўскага. Мінск як і ўся астатняя частка Беларусі – у складзе Расійскай імперыі. Карпусы бернардынскага манастыря становяцца турмой для вязняў, удзельнікаў паўстання. Адзін з храмаў переасвячаюць на праваслаўны, робяць яго царквой. Сёння мы яго ведаем як Святадухаў кафедральны сабор. Другі яшчэ тады, у XIX стагоддзі, перарабляюць на губернскі архіў, і сёння ён дзейнічае як архіў іншай дзяржавы і іншай установы. І тады ж мяняюць назву – проста на Манастырскую.
Позже улицу снова назовут Бернардинской, правда, без дополнения Большая. Это случилось в 20-х годах прошлого столетия.
Валентина Короткина, экскурсовод:
Час савецка-польскай вайны. І гэта няпросты час, калі завяршаецца Першая сусветная. Толькі атгрымела адна, другая рэвалюцыя. Вось гэта быў перыяд, калі ў мінскіх вуліц была магчымасць хаця б на кароткі час атрымаць свае гістарычныя назвы назад. Яна нядоўга Бернардынская, у 1916 годзе. У 1922 годзе яна становіцца вуліцай Бакуніна. І вось гэта, мы дакладна ведаем, калі нават паглядзім савецкія карты, якія дагэтуль можна лёгка знайсці ў букіністычных крамах, у бібліатэках, мы бачым вуліцы суседнія – Бакуніна і Герцэна. Вуліцы Бакунінскай ніколі на карце горада не было. Свежыя выдадзеныя шыльдачкі памыляюцца.
И, наконец, в 1990 году улица получает привычное нам название в честь братьев Кирилла и Мефодия, которые стали первыми переводчиками церковных книг с греческого языка на старославянский.
Продолжаем нашу прогулку по историческому центру Минска. Вдоль реки Свислочь уютно расположилась улица Зыбицкая.
Валентина Короткина, экскурсовод:
Калі мы кажам пра яе з’яўленне, час памежжа XV-XVI стагоддзя, то гэта было нізкае зыбкае месца. У XVI стагоддзі Зыбіцкая ўжо нанесена на карту горада, але гандаль тут вядомы яшчэ з XI-XII стагоддзя, кали яшчэ стаяў Мінскі замак, а на Верхнім горадзе ніхто не сяліўся падаўна. Гандлёвая традыцыя на гэтай вуліцы працягнулася. Нездарма сярод назваў сустракаем назву Гандлёвая.
Название Торговая современная улица Зыбицкая носила до начала XXI века. Только в 2010 году она вернула свое историческое имя.
Еще одна улица с богатой историей именуется Энгельса. Если бы мы прогуливались по ней 300 лет назад, то непременно встретили бы монахов, одетых в темно-коричневые сутаны, повязанные белым поясом.
Набожные люди спешили в собор Томаша Аквинского, который находился на пересечении улиц Энгельса и Интернациональной. Он был построен при монастыре доминиканцев.
Валентина Короткина, экскурсовод:
У XIX стагоддзі стала Петрапаўлаўскай. Зноў такое сціранне слядоў каталіцкай царквы і наданне назвы па накірунку. Гэта вуліца вяла з плошчы Новага рынку (цяперашняй Кастрычніцкай) да Петрапаўлаўскай царквы.
В честь Фридриха Энгельса улица была названа в 1922 году. Сегодня это одна из самых красивых улиц Минска.
Недалеко от Энгельса расположилась улица Интернациональная. Самое первое название этой улицы – Волоцкая.
Валентина Короткина, экскурсовод:
На ўзбярэжжы Свіслачы знаходзіцца порт, і адтуль частку тавараў адпраўляюць да замкаў водным шляхам, па Свіслачы. А тое, што павінна патрапіць на Верхні горад, даводзілася несці на сябе. Па сутнаасці, валачы. А Хрышчэнскай вуліца стала ўжо за часамі Расійскай імперыі. А тады, дарэчы, вуліцу Валоцкую, цяперашнюю Інтэрнацыянальную, раздзялілі на дзве часткі. Частка стала называцца Хрышчэнскай, да царквы, да таго месца, дзе зараз стаіць кінатэатр «Перамога», на месцы былога манастыра. Далей яна станавілася вуліцай Прэабражэнскай.
Свое современное название улица Интернациональная получила в 1922 году.
Герцена – еще одна улица, которую украсила историческая табличка.
Валентина Короткина, экскурсовод:
Адразу ж за гандлёвымі радамі – будынак былога касцёла Святога Іосіфа і будынак бернардынскага жаночага манастыра. І, адпаведна, вуліца Малая Бернардынская. Чаму Малая? Поруч цяперашняй Кірыла і Мефодзія – Вялікая Бернардынская. Гэта меншая па шырыне, меншая для праезду. Адпаведна – Малая Бернардынская. Па Вялікай была пракладзена лінія конкі. Малая Бернардынкая, стаўшы Бернардынскім завулкам, была пешаходнай вуліцай.
И последнее место, которое может похвастаться исторической табличкой, – Музыкальный переулок. Он проложил себе путь между тремя монастырями. Это объясняет первое историческое название.
Валентина Короткина, экскурсовод:
Сапраўды, Манастырскім ён нездарма называўся. Тут з сярэдзіны XVIII стагоддзя так ён Манастырскі, але вулачка сфарміравалася яшчэ раней. У XVIII стагоддзі на плошчы Верхняга горада знаходзілася вельмі шмат храмаў і манастыроў.
Музыканским, а после Музыкальным заулок окрестили из-за скопления здесь музыкальных гимназий и школ.
Валентина Короткина, экскурсовод:
Сюды бегаў вучыцца той жа Станіслаў Машюшка з нотамі пад пахам. Бегаў па гэтым Музыканскім завулку і не ведаў, што яму самому наканавана вялізная кар’ера аднаго з першых кампазітараў беларускіх. Таму гэтае месца такое прарочае дало найменаванне. І завулак гэтую назву з XVIII стагоддзя захаваў і да сёння.
И без того удивительно уютные и атмосферные улицы старого города словно обрели дополнительное очарование благодаря своеобразному историческому паспорту на стенах.
Министерство культуры планирует до конца 2016 года разместить подобные таблички еще на 16 улицах столицы, сообщили в программе «Минск и минчане» на СТВ.