Неотъемлемым атрибутом городской жизни еще со времен Средневековья были часы. Они сообщали жителям о наступлении нового дня, о предстоящих событиях и праздниках. Тогда часы устанавливали на городской Ратуше, разрешение на возведение которой получали города с Магдебургским правом.
Первые часы в Минске появились в 1600 году, когда и была построена Ратуша на площади Верхнего города.
Через 40 лет сооружение сильно пострадало от пожара, а вместе с ним и часы. На восстановление Ратуши потребовалось много времени. Но результат был оправдан. Постройка обрела новые очертания, появились балконы, невероятный купол, а фасад украсили часы с колоколом, который отбивал каждый час.
Наслаждались жители города часовым звоном недолго. Уже в 1857 году здание минской Ратуши снесли. Главенствующую роль на какое-то время в городе заняли часы на здании иезуитского коллегиума.
Во время Второй мировой войны здание коллегиума было разрушено, как и его часы. С тех пор они больше не восстанавливались, сообщили в программе «Минск и минчане» на СТВ.
А вот Верхний город вернул себе столичный символ. Правда, произошло это лишь в 2004 году, когда Ратуша была отстроена вновь. Сейчас минчане могут видеть время с любой стороны здания.
Мария Страхолет, экскурсовод:
Гэта даволі вялікі гадзіннік, хаця нам з вамі здаецца, што ён такі не вельмі вялікі. Яго дыяметр – 1 м 20 см, таўшчыня гэтага самага цыферблата, алюмінеевага сплаву, складае 3 мм. Гадзіннік Ратушы б’е кожную гадзіну. І перад тым, як людзі даведваюцца, колькі ў нас часу (гадзіна, дзве, тры ці дванаццаць), спачатку грае музыка. Гэта песня «Мой Мінск пад небам жураўліным». Кампазітар – Ігар Лучанок, на верш Пімена Панчанкі.
Часы на Ратуше считаются главными, но, конечно, кроме них в Минске еще очень много хронометров. В советское время для удобства граждан на перекрестках центральных улиц, вокзалах и в многолюдных местах устанавливались часы.
В послевоенное время в Минске напротив вокзала построили «Ворота города», стилизованные под оборонительные башни замка. На одной из них установили самые большие часы в Беларуси.
Валентина Короткина, экскурсовод:
Гадзіннік гэты, на сам рэч, вельмі стары, яму ўжо больш 100 гадоў. На тэрыторыю Беларусі ён трапіў пасля Вялікай Айчыннай вайны як здабытак пад час пахода савецкіх войск на тэрыторыю Германіі. І пасля гэты трафейны экспанат быў у Мінску, усталявалі яго на гэтай вежы. Сам гадзіннік вельмі цікавы і лічаць яго самым вялікім увогуле ва ўсёй Беларусі. Дыяметр цыферблата – 3,5 м, хвілінная стрэлка амаль што 2 м у сваім памеры дасягае.
Невероятной популярностью пользуются эти часы в новогоднюю ночь. Миллионы людей, глядя на них, загадывают желания, а часы отсчитывают секунды старого года и начинают новый. Изначально ход их обеспечивали шестеренки и полутораметровый маятник. Сейчас механизм часов полностью автоматизирован.
Важными для города стали и часы, установленные на Почтамте в 1962 году. Благодаря им минчане могли встречать Новый год по часовому поясу 50 стран мира – хронометр показывал время каждой из них.
Валентина Короткина, экскурсовод:
Гэта быў адзін з гадзіннікаў, які меў свой гук, бой і сваю мелодыю. Чатыры разы на гадзіну ён біў, адзін раз на гадзіну грала мелодыя. Да 70-х гадоў гэта музычная сістэма гадзінніка дзейнічала. Мелодыю грала звычайная гітара, да якой былі падведзены малаточкі гадзінніка і падключаны дынамікі, якія выводзілі гук навонкі. А ўнутры гэта быў звычайны механізм акустычнай гітары. Змоўк гэты гадзінік на пачатку 70-х гадоў, калі было забаронена гукавое апавяшчэнне на фабрыках і заводак. І ў тым ліку такі гучны бой гадзінніка на Паштамце. У 1980 годзе аднавалі да Алімпійскіх гульняў маскоўскіх. Гадзіннік Глаўпаштамта вітаў гасцей усё той жа знаёмай мелодыяй, але тады ж быў праведзены і рамонт гадзінніка, змянілі яго знешні воблік. Назва 15 гарадоў з цыферблата знікла, па-беларуску падпісалі назвы гарадоў, і іх было ўжо 35, а не 50.
Не менее символичными для города стали часы на здании управления Метрополитена. Дата их появления в городе связана с открытием в Минске подземки.
Валентина Короткина, экскурсовод:
Планавалася нават тут устанавіць першыя мінскія куранты. Курантаў дасюль не мае ніводзін мінскі гадзіннік. І гэты таксама іх не атрымаў. У 1984 годзе ўстанаўлівалі яго вельмі-вельмі спешна, бо планавалі адкрыць разам з метрапалітэнам мінскім. А трэцяй гадзіне дня планавалася ўрачыстае адкрыццё, усе цэрэмоніі па прэзентацыі мінскага метро, і толькі а 12, а поўдні прывезлі гадзіннік. Літаральна за 3 гадзіны яго зманціравалі. Устанаўлівалі вельмі хутка, спяшаліся і не ўсе кансервацыйныя працы, неабходныя для беларускага надвор’я, былі зроблены. Таму спачатку гадзіннік працаваў вельмі спраўна, добра, не збіваўся. І да сёння, дарэчы, лічыцца самым дакладным у Мінску. Але праз паўгады ўсе механізмы заклініла, толькі пачаўся ў снежні 1984 года мароз. І тады прыйшлося працу гэтага гадзінніка спыніць і адрамантаваць наноў.
Этот ремонт стал первым и последним. Уже на протяжении 20 лет часы идут без перебоев и показывают самое точное время в городе.
Такова история минских часов. С каждой секундой приближающих новый, 2015 год.